Allemaal broeders: reflectie

Toen Paus Franciscus “Franciscus” als naam koos, wisten we nog niet goed welk de invloed zou zijn op zijn leven en beleid.

Ontmoeting tussen paus en grootiman: pleidooi voor wereldvrede en samenleven

Achthonderd jaar geleden ging Sint-Franciscus de sultan bezoeken op eigen levensgevaar en tegen de overtuiging van zijn medebroeders in. In navolging van die historische ontmoeting trok paus Franciscus in februari 2019 zelf naar het Arabische land Abu Dhabi, als eerste paus in de geschiedenis. Daar had hij een ontmoeting met grootimam Ahmed el-Tayeb. 

Ook dat was geen bekeringsonderneming, maar een ontmoeting met respect en eerbied voor andermans geloof.

Samen ondertekenden ze het document ‘Menselijke Broederlijkheid’, een pleidooi voor wereldvrede en samenleven. Deze ontmoeting herinnerde eraan dat God alle mensen gelijk in rechten, plichten en waardigheid heeft geschapen en hen heeft opgeroepen om als broeders onder elkaar samen te leven. 

Nieuwe encycliek: Allemaal broeders (en zusters)

En nu onlangs, op 3 oktober, ondertekende de paus op het graf van Sint-Franciscus na een eenvoudige en sobere eucharistieviering in aanwezigheid van enkele broeders van de drie franciscaanse orden (conventuelen, minderbroeders en kapucijnen) de encycliek Fratelli tutti, allemaal broeders. De titel van de encycliek komt rechtstreeks uit geschriften van Franciscus van Assisi, die zijn volgelingen - mannen en vrouwen -  en alle mensen van goede wil inspireren.

Deze encycliek stelt broederlijkheid voor als remedie tegen de grote kwaal van deze tijd: het doorgedreven individualisme en egoïsme die leiden tot ontwrichting van onze samenleving.

Na de eerder gepubliceerde encycliek Laudato Si (over respect en behoud van de Schepping) verwijst paus Franciscus hierin naar andere, ook niet-katholieke, broeders die net als Sint-Franciscus resoluut kozen voor geweldloosheid, nederigheid, respect voor de aarde, en broederlijkheid: Martin Luther King, Desmond Tutu, Mahatma Gandhi en vele anderen. Heel in het bijzonder noemt hij nog de zalige Charles de Foucauld, een mens met een diep geloof, die zich vanuit zijn intense ervaring van God gaandeweg omvormde tot broeder van iedereen, om ultieme universele broer te worden van iedereen.

De vertaling van de encycliek naar het Nederlands is lopende maar wellicht wordt ook deze dra gepubliceerd. Moge dit ideaal dan ook ieder van ons bezielen en proberen wij deze boodschap alvast op te nemen in ons leven.